De Filter Bubble
Door Jules Janssen • Tuesday 17 May 2011
Gebruikers van Facebook hebben vast al eens een bericht voorbij zien komen over ‘t feit dat Facebook voor jou bepaald welke berichten in je newsfeed verschijnen en welke niet. Even buiten beschouwing latende dat er ook nog de optie ‘meest recent’ is waarmee je gewoon weer ‘t complete overzicht krijgt is het inderdaad een apart fenomeen. Steeds meer online diensten personaliseren hun aanbod en bepalen voor hun gebruikers wat ze wel en niet te zien krijgen. Eli Pariser maakt zich er oprecht zorgen over in zijn TED talk.
Ik kan me zijn zorg voorstellen. Het is immers vreemd dat een computersysteem op basis van onze browser, onze locatie of onze voorgaande zoekopdrachten gaat bepalen welk nieuws voor ons relevant is. Het voorbeeld van Eli over Egypte zoekopdracht (ik betwijfel enigszins de volledige echtheid ervan) is op z’n minst apart te noemen. Aan de andere kant is het natuurlijk zo dat dit volledig inspeelt op onze wensen. Wij wíllen gewoon dat dit gebeurt. Gezien de klachten op Facebook zijn de algoritmes nog niet helemaal geperfectioneerd en ook een service als Google News werkt nog niet optimaal, maar uiteindelijk zijn die voorgefilterde resultaten juist wat we willen.
Zoals bekend ben ik – nog steeds – een fervent gebruiker van RSS feeds via Google Reader. Reader filtert helemaal niets en slingert alle berichten van mijn geselecteerde feeds in chronologische volgorde voor mijn neus. Zou Google deze resultaten wel filteren, dan zou bijna de volledige feed van Nu.nl Algemeen Nieuws bijvoorbeeld eruit gefilterd worden. Ik mag dan wel van mezelf denken dat ik op de hoogte moet blijven van het ‘belangrijke’ nieuws, in de praktijk blijkt dat ik die berichten netjes oversla en direct door ga naar een stukje over de nieuwe iMac of een hippe CSS3 techniek.
De journalisten en redacteuren die – volgens Eli – zo goed weten wat het volk als nieuws voorgeschoteld zou moeten krijgen zijn in feite gewoon een stel opgeschoten arrogante jongens. Wij zijn zij nou om te bepalen wat belangrijk voor mij is? Zijn die ethische regeltjes nog wel van deze tijd? Ik vind ‘t helemaal niet meer interessant wat er allemaal gaande is in Egypte en dat hele Midden Oosten. Echt, alle berichten daarover sla ik zonder te lezen over. Ik zie liever een filmpje van een gast die bang is voor een roltrap.
En zo heel veel is er dankzij al dat gefilter volgens mij ook niet veranderd. Als ik vandaag een – volledig ongefilterde – krant zou lezen dan zouden daar waarschijnlijk allemaal berichten in staan die Google News of Facebook voor mij eruit gefilterd zouden hebben. Zonde van het papier, want die berichten sla ik nu nog steeds over. Ik lees de titel, gedeeltelijk, zie dat ‘t over Syrië gaat en ga direct door naar de volgende kop in de hoop dat er nieuws is over een interessanter onderwerp.
Ik ben ‘t er volledig mee eens dat ‘t goed is voor een mens om of en toe eens te lezen over een ‘oncomfortabele’ dingen, andere invalshoeken, uitdagende dingen en informatie die écht belangrijk is, maar die verantwoordelijkheid ligt toch echt bij de mensen zelf. Daar is Facebook niet voor verzonnen. En ook vóór al die filters bleken mensen daar niet echt goed toe in staat: je leest vooral datgene wat jouw denkbeeld bevestigt.